Estimated reading time: 1 minutes

ভূপেন হাজৰিকাৰ গান: এক ভাৰত, শ্ৰেষ্ঠ ভাৰতৰ প্ৰতীক (সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক ঐক্যৰ শক্তি)

ভূপেন হাজৰিকাৰ গান মাথোন সংগীত নহয়, ই অসমৰ পৰা সমগ্ৰ ভাৰতৰ হৃদয়ত এখনি সেতু গঢ়ি তোলে। তেওঁৰ সৃষ্টিত সমাজৰ বৈচিত্র্য, সম্প্রীতি, আৰু ভাতৃত্ববোধৰ স্পষ্ট প্ৰতিফলন দেখা যায়। এই গানসমূহে ব্যক্তিগত দুঃখ-কষ্টৰ পৰা আৰম্ভ কৰি, বৃহৎ সমাজ-সংকটলৈকে, সঁচাকৈয়ে মানুহক একত্ৰিত কৰাৰ শক্তি দিয়েএই কথা প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়েও সদ্য গুৱাহাটী থকা জন্মশতবৰ্ষৰ অনুষ্ঠানত প্ৰকাশ কৰিছে।

ভূপেন্দ্ৰ সৃষ্টিত রয়েছে এক স্বাভাৱিক সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক ঐক্য; তেওঁৰ শব্দবোৰত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ ব্যথা, আশা, স্বপ্ন প্ৰতিফলিত হয়। ”এক ভাৰত, শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত”ৰ সত্যৰে তেওঁৰ সংগীত সততে অনুপ্ৰেৰণা দি আহিছে—দেশৰ যিকোনো প্ৰান্তৰ মানুহক। আজি তেওঁক সন্মানিত কৰি, ভাৰতে নিজেই সংস্কৃতি আৰু একতাৰ গুরুত্ব পুনৰ ব্যাখ্যা কৰিছে।

ভূপেন হাজৰিকাৰ এই সংগীত যিকোনো সময়ত, বিশেষকৈ জাতি, ভাষা বা অঞ্চলিক সংঘাতৰ সময়ত, শান্তি আৰু মিলনৰ ধৰ্ম নিয়া আহিছিল। আধুনিক সমাজৰ বাবে তেওঁ ভাতৃত্ব, ন্যায় আৰু কৰুণা প্ৰকাশ কৰাৰ অৱকাশ দিব পাৰিছিল, যি চলি থাকিবলৈ আগ্ৰহী প্ৰতিটো পাঠকৰ বাবে এই বিষয় সদায় প্ৰাসংগিক থাকিব।
YouTube ভিডিও: A mesmerising tribute to Bharat Ratna Dr. Bhupen Hazarika on his 100th birth anniversary

ভূপেন হাজৰিকাৰ সংগীত: শান্তি আৰু ঐক্যৰ বাণী

ভূপেন হাজৰিকাৰ গীত-সংগ্ৰহ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ সমাজ আৰু সংস্কৃতিৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিছিল। তেওঁৰ গীতসমূহ অস্থিৰ পৰিস্থিতিতো শান্তি, ভ্ৰাতৃত্ববোধ আৰু ঐক্যৰ বাতৰি জনগণলৈ পৌঁছাইছিল। সংকটৰ সময়ত এই সংগীত যেন অসংখ্য মনৰ একত্ৰতা আৰু উৎসাহৰ উৎস। হাজৰিকাই অপূৰ্ব সহজ ভাষাত মানুহৰ মাজত সহানুভূতি, ন্যায় আৰু সমানাধিকাৰৰ কথা বলে।

উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ সংকটত শান্তি প্ৰতিষ্ঠাত সংগীতৰ ভূমিকা

অসমৰ জাতিগত সংঘাত, ভাষা-ভিত্তিক দ্বন্দ্ব বা অন্য যে কোনো সামাজিক উত্তেজনিত ভূপেন হাজৰিকাৰ গান এক জানা আশ্বাসৰ দৰে বাজে। বিশেষকৈ ”মানুহে মানুহৰ বাবে” গীতত দেখা যায়, মানুহৰ মাজত কৃত্ৰিম ভেদাভেদ ভাঙি সহানুভূতি আৰু সমবেদনা প্ৰকাশৰ আহ্বান। এই ধৰণৰ গানসমূহ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত ঘটা সংঘাতসমূহত শান্তি আৰু আশা প্ৰতিষ্ঠা কৰাত সহায় কৰিছিল।

উদাহৰণস্বৰূপ,

• চুবুৰীয়াক সহানুভূতিৰে চাৱা আহ্বান জনোৱাঁ
• ব্যক্তিগত কষ্টৰ ওপৰত মানৱতা আৰু সমষ্টিৰ কল্যাণক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া
• সমাজত বিভেদ সৃষ্টি কৰা দোহাইবোৰ হালকা কৰা

টাইমলেছ মেচেজ অফ ভূপেন হাজৰিকা’স ‘মানুহে মানুহৰ বাবে’ (Times of India) এই গীতটো কেবল সংগীত নহয়, এটি যুগযুগান্তৰ ‘মানৱতা’ৰ আহ্বান।

সংগীতৰ মাজেৰে ঐক্য আৰু ভ্ৰাতৃত্ববোধ

ভূপেন হাজৰিকাৰ বহু গানত সমাজৰ শিল্প, দীর্ঘদিনীয়া ৰীতিপাঠ আৰু সমষ্টিগত আশা-আকাংক্ষাক বিশেষ মূল্য দিয়া হৈছে। যেতিয়া উত্তাল সময়ত অঞ্চলটোৰ মানুহে গীতৰ মাজত সকলোৰে লগ সংহতি পাইছিল, সেয়া আছিল হাজৰিকাৰ সৃষ্টিৰ আসল জয়।

নিম্নোক্ত গানসমূহ এই শান্তি-ঐক্যৰ বাৰ্তা বঢ়াইছিল:

• ”মানুহে মানুহৰ বাবে”
  এই গীত মানুহৰ মাজত কৃত্ৰিম দিগ্ভ্ৰান্তি দূৰ কৰি, সহানুভূতি আৰু ধৈৰ্যৰ সোঁত বহুহি দিছে।
• ”বুকু হুম হুম কৰেঙ”
  সংকটৰ সময়ত অপৰিষ্কৃত অসন্তোষ, কষ্ট আৰু আশা একেলগে বলিষ্ঠভাবে হাজৰিকা ফুটাই তুলিছিল।
• ”গঙ্গা তুমি গঙ্গা বয়ে যাও”
  ভৌগোলিক সীমাৰ ওপৰত সমাজত শান্তি আৰু সম্প্ৰতিৰ কথা স্পষ্ট।
• ”সাগৰ সংগম”
  বৈচিত্র্যৰ মাজত একতাৰ সুৰ—বিশাল পতন-উত্থানৰ মাজতো আশা আৰু একতা।

এই সকল গীতৰ জৰিয়তে হাজৰিকাই অসমত তথা সমগ্ৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত সঁচাকৈয়ে মঞ্চ সাজিছিল—মানুহে ভিন্নতা স্বীকাৰি একত্ৰিত হোৱাৰ।

7000 Singers Unite: One Song, One Message এই ঘটনাই প্ৰমাণ কৰে সংগীতৰ শক্তিক—একেদিনাৰে হাজৰিকাৰ গানত হাজারো কণ্ঠ একত্ৰিত হয়, সংকটৰ সময়তো ভগ্ন-মনোবল শক্তিশালী হ’ব পাৰে।

উদাহৰণ: ”মানুহে মানুহৰ বাবে”ৰ অসাধাৰণ প্ৰভাৱ

”মানুহে মানুহৰ বাবে” সহজ ভাষা, বুজাব পাৰি এই গীত সমগ্র অসম আৰু ভাৰততে শান্তি, সহমৰ্মিতা আৰু ঐক্যৰ মাত্ৰা বঢ়াই অনা। ২০২৫ চনৰ Howly-ত প্রায় ৭,০০০ জনে একেলগে এই গান গোৱাই হাজৰিকাৰ মূল্যবোধক এনে গভীৰভাৱে স্থান দিয়া হৈছে। বিশদ তথ্য Sentinel Assam-ত পোৱা যায়।

এই গীতত হাজৰিকা কৈছে:
“মানুহে মানুহৰ বাবে, যদি পাৰে সহানুভূতি, নহয় হেনো জন্তু জাতি…”
মানৱতা, সঁচাকৈয়ে, হাজৰিকাৰ গীতৰ মুখ্য সুৰ, যিটো উত্তপ্ত পৰিসৰতো একমাত্ৰ শান্তি আৰু ভ্রাতৃত্বৰ পাথেয়।

এইদৰে গীত-সংগ্ৰহত হাজৰিকাই চৰিতার্থ কৰিছিল, যিকোনো যুগ আৰু সংকটত সংগীত কিয় মানৱৰ আশাৰ মূল উৎস।

‘এক ভাৰত, শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত’ৰ স্বপ্নত হাজৰিকাৰ অৱদান

ভূপেন হাজৰিকাৰ সংগীতেই “এক ভাৰত, শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত”ৰ স্বপ্ন জীৱন্ত কৰি তোলে। তেওঁৰ গীতসমূহ হ’ল অসমৰ মাটি আৰু ভেটিৰ পৰা সমগ্ৰ ভাৰতৰ হৃদয়ক এক সুতোত গাঁথা এক উগ্ৰ উদাহৰণ। এই সংগীত জাতিগত, ভাষাগত বা সংস্কৃতিক ভাগ বিভাজনক লঘু কৰি, সকলোৰে মাজত ভাতৃত্ববোধ, মৰম আৰু শান্তিৰ বতৰা বহন কৰে। প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে বহুবার উল্লেখ কৰিছে, ভূপেন হাজৰিকাই সংগীতৰ জৰিয়তে “এক ভাৰত, শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত”ৰ মুল আওভানক চেতনাৰে আগবঢ়াইছে। পিআইবি-ৰ প্রেস ৰিলিজত স্পষ্টকৈ প্ৰকাশ পাইছে—ভূপেন দাৰ সংগীতে দেশৰ একতাৰ শক্তি কেনেদৰে গভীৰভাৱে স্পৰ্শ কৰিছে।

সংগীতৰ মাজেৰে জাতি আৰু সংস্কৃতিক একতাৰ অনুপ্ৰেৰণা

ভূপেন হাজৰিকাৰ গীতত চৰ্চিত মূল বিষয় হ’ল জাতি, বৰ্ণ, ভাষাৰ ওপৰত সমাজৰ অধিক একতা আৰু সম্প্ৰীতিৰ কথা। তেওঁ “মানুহে মানুহৰ বাবে” পাৰ্থিৱ কষ্টৰ ওপৰতো সহানুভূতি, ভ্রাতৃত্ব আৰু মৰমৰ হাত চুবিবলৈ শিকাই। এই অসমীয়া সংগীত সমগ্ৰ দেশত অনুবাদ হৈ, শ্ৰোতাৰ হৃদয়ত একেই মৰমেৰে স্থান পাইছে। ‘ভূপেন হাজৰিকাৰ সংগীতৰ একতা’ৰ বিষয়ে বিৱৰণ পাব Business Standard-ত।

তেওঁ গোৱা ‘গঙ্গা তুমি’ বা ‘সাগৰ সংগম’ৰ দৰে বহু গীত ভাৰতীয়ত্বৰ মুল সুৰ স্পষ্ট কৰে। হাজৰিকাৰ কণ্ঠস্বৰে উত্তৰ-পূৰ্ব আৰু পশ্চিম, উত্তৰ আৰু দক্ষিণ, সকলো অঞ্চলৰ মানুহক এক বেড়াত বেঁধে; যেন এটা বাঁহী পৰিসৰৰ কুঁহিপাতবোৰে একেটা বাতাসত নাচে।

• ভাৰতৰ পুনৰ নবজাগৃতিৰ সুৰ হাজৰিকাই ৰূপ দিয়েছে।
• ভাষাভেদ, ধৰ্মভেদ নোহোৱা বাৰ্তা সামাজিক অনুষ্ঠান, উৎসৱত গীতৰ জৰিয়তে হাজৰিকাই চৰিতার্থ কৰিছে।
• যুদ্ধ, সংকট বা কোনো সামাজিক সমস্যা—হাজৰিকাৰ গান লগে লগে আশাৰ বাতি জগায়।

মোদীৰ উদ্ধৃতি আৰু চৰকাৰী স্বীকৃতি

নতুন ভাৰতৰ ৰূপদানত, ভূপেন হাজৰিকাক চৰকাৰৰ প্ৰশংসা আৰু স্বীকৃতিও কম নহয়। প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে ক’লে, “ভূপেন দাৰ সংগীত ‘এক ভাৰত, শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত’-ৰ সত্যতাৰেৰে দেশক উজ্জীবিত কৰিছে।” পিআইবি-ৰ ৰিলিজত পূৰ্ণ বিৱৰণ।

এই স্বীকৃতি কেবল মৌখিক নহয়—হাজৰিকাৰ জন্মশতবৰ্ষ উপলক্ষে:

• ১০০ টকাৰ স্মাৰক মুদ্ৰা প্ৰকাশ কৰা হৈছে।
• তেওঁৰ জীৱনী ২১খন ভাৰতীয় ভাষাত উন্মোচন কৰা হৈছে।
• ১,২০০ জন শিল্পীয়ে হাজৰিকাৰ গান বহুভাষাত গাই বিশেষ সন্মান জনাইছে।
• অসমৰ সৈতে সংযোগ বজাই রাখা ভূপেন হাজৰিকা দলং, ইও ভাৰতৰ একতাৰ প্ৰতীক হিচাবে বিখ্যাত।

এইবোৰ কেইটামান উদাহৰণ, ভাৰতৰ গভীৰ একতা উপলব্ধি কৰাত হাজৰিকাৰ সংগীত কেনেদৰে মূল অনুপ্ৰেৰণা।

সাংস্কৃতিক সম্প্ৰীতি আৰু ভাৰতীয়ত্ব

ভূপেন হাজৰিকাৰ গান, যেন পাৰে দেশৰ নতুন প্ৰজন্মক সংস্কৃতিক একতা আৰু মৰম শিকাব। তেওঁ কল্যাণমুখী সমাজ গঢ়াৰ বাবে চিৰন্তন অনুপ্ৰেৰণা হৈ আছে। বিশেষকৈ, উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ উন্নয়ন, সাংস্কৃতিক পুনৰুজ্জীৱন আৰু সমগ্ৰ দেশৰে সৈতে সংযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত হাজৰিকাৰ গীত বিশেষ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছে।

এক ভাৰত, শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত–সংস্কৃতিক একতাৰ শক্তি হাজৰিকাৰ সংগীতে প্ৰথম হাতত দেখুৱাইছে।

উদাহৰণস্বৰূপ:

• বৃহৎ বৃক্ষৰ দৰে হাজৰিকাৰ সংগীতসমূহে ঠাই-বেলি নাথাকে।
• সংগীতৰ শব্দৰে সামাজিক সম্প্ৰীতিৰ বীজ ৰোপণ হৈছে—অসম, বাংলা, হিন্দি, পুরো দেশ।
• হাজৰিকাৰ গান নতুন ভাৰত গঢ়াত “ভয়মুক্ত, সুদৃঢ় আৰু একতাবদ্ধ সমাজ”ৰ আকাংক্ষা দেখুৱাই।

এইদৰে, হাজৰিকা নামটো মাথোন সংগীত বা শিল্পীৰ চৌহদতে সীমাবদ্ধ নহয়—তেওঁ এক জীৱন্ত দৰ্শন, যিয়ে “এক ভাৰত, শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত”ৰ স্বপ্নত উৎসাহিত কৰে।

বিষ্ণু হাজৰিকাৰ সন্মান: ভাৰত ৰত্ন আৰু আন স্মৃতি

ভূপেন হাজৰিকাৰ মৃত্যুৰ পিছত দেশবাসীয়ে তেওঁৰ অবদানক যি কথাই স্মৰণ কৰে, সেইটো কেতিয়াও মাত্ৰ সংগীত বা শিল্পৰ ক্ষেত্ৰত সীমাবদ্ধ নহয়। হাজৰিকাই সমাজ, সংস্কৃতি আৰু জাতীয় একতাৰ মধুৰ সেতু গঢ়ি তোলে। এই অংশত হাজৰিকাৰ মৃত্যুৰ পিছত দিয়া সন্মান, বিশেষকৈ ভাৰত ৰত্ন, ধোলা-সাদিয়া দলং নামকৰণ আৰু স্মৃতি-ৰূক শতকৰ্ষ উপলক্ষে কৰা বিভিন্ন স্মৃতিকৰ উদ্যোগৰ কথা আলোচনা কৰিম।

ভাৰত ৰত্ন: দেশৰ শ্ৰেষ্ঠ নাগৰিকৰ সন্মান

ভূপেন হাজৰিকা ২০১১ চনত আমাক এৰাই গ’লেও, তেওঁৰ সংগীত আৰু আদৰ্শ হৰোৱা নাই। দেশবাসীৰ বহুদিনীয়া দাবীৰ সফলতা স্বৰূপে ২০১৯ চনত তেওঁক মরণোত্তর “ভাৰত ৰত্ন” দিয়া হয়।
এই সন্মানৰ সৈতে হাজৰিকা দেশৰ শ্ৰেষ্ঠ নাগৰিকৰ তালিকাত স্থান পায়, যাৰ জৰিয়তে অসমীয়া, অসমীয়া ভাষা তথা উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ অৱদানেও ৰাষ্ট্ৰীয় স্বীকৃতি লাভ কৰে।
এই Indian Express-ৰ প্রতিবেদনত প্ৰকাশ পাইছে, হাজৰিকাৰ এই সন্মানে সম্পূৰ্ণ অসমক গৌৰৱান্বিত কৰিছিল।

তেওঁৰ সন্মানসমূহ ছাৰ্টৰূপে তলৰ তালিকাত উপস্থাপন কৰিলোঁ:

এই সকলো সন্মান শুধু ব্যক্তিগত নহয়, সমগ্ৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল, বিশেষকৈ অসমীয়া সংস্কৃতিৰ এক বৃহৎ স্বীকৃতি।

ধোলা-সাদিয়া দলং আৰু হাজৰিকাৰ নাম

অসম আৰু সমগ্ৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ লোকৰ বাবে ভূপেন হাজৰিকাৰ সৃষ্টিক কৰ্ম আৰু আদৰ্শ অনুসৃত। দেশৰ আটাইতকৈ দীঘল “ধোলা-সাদিয়া দলং” (৯.১৫ কিমি) তেওঁৰ নামত “ভূপেন হাজৰিকা সেতু” হিচাপে উন্মোচন কৰা হয়।
২০১৭ চনত, প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে এই দলংৰ নাম ঘোষণা কৰি কয়, হাজৰিকাক স্মৰণ কৰাটো মাথোন অসমলৈ সীমাবদ্ধ নহয়, ই সঁচাকৈয়ে প্ৰবাহমান ভাৰতীয়ত্বৰ স্বীকৃতি।
NdTV-ৰ সংবাদেরহে পৰিস্ফুট হয়, এই সেতুজোৰা নাম আঞ্চলিক অধিকাৰৰ নতুন সেউজ ফলাও কৰি তুলিছে।

এই সেতুৱে কেৱল নদীৰ দুই পাৰ সংযোগ কৰে নহয়, হাজৰিকাৰ দৃষ্টিভংগীত সামাজিক, সাংস্কৃতিক, ভাষাৰ বিভাজনতো সংযোজক এক মজবুত প্ৰতীক হিচাপে দৃষ্টিপাত কৰে।

স্মৃতি-রূক আৰু শতকৰ্ষ স্মাৰক সৃষ্টিৰ উদাহৰণ

ভূপেন হাজৰিকাৰ শতবৰ্ষ ৰূপে দেশ আৰু বিদেশৰ ভিতৰত স্মৃতি-রূক, সংগীত উৎসৱ আৰু বিশেষ সমৰোহৰ আয়োজন কৰা হৈছে। গুৱাহাটীস্থিত “ভূপেন হাজৰিকা মিউজিয়াম”-ত তেওঁৰ ব্যক্তিগত সামগ্ৰী, সংগীত সৃষ্টি, দিয়া সন্মানসমূহৰ লগতে, ২০১৯ বৰ্ষত প্ৰাপ্ত “ভাৰত ৰত্ন”ও সন্নিবিষ্ট কৰাৰ চেষ্টাত আছে (প্ৰতিদিন টাইমৰ খবৰ অনুসৰি)।

স্মৃতি-ৰূক বা শতকৰ্ষ স্মাৰকসমূহত দেখা যায়—

• হাজৰিকাৰ বিশেষ স্মৃতি-ডাকটিকিট, মুদ্ৰা আৰু ডাক-ছিপ্লাইছ উন্মোচন
• ক’লে ইন্সটলমেন্ট আৰু বিশিষ্ট লোকসকলে তাঁলৈ উত্সৰ্গিত বাদ্যযন্ত্র সম্মিলনী
• সাৰ্বজনীন সংগীতানুষ্ঠান, য’ত হাজৰিকাৰ গান বহুভাষাত গোৱা হয়

এই সকলোৰে যোগফলত, হাজৰিকাৰ উত্তরাধিকার দেশজুৰি এক অকালবৃক্ষৰ দৰে ডাঙৰ হৈ উঠিছে।

সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক প্ৰভাৱ

ভূপেন হাজৰিকাৰ মৃত্যুৰ পিছত দিয়া এই সন্মান আৰু স্মৃতি দেশত নতুন প্ৰজন্মলৈ এক মূল্যবোধৰ বাট দেখুৱাইছে। সকলো জাতি, ভাষা আৰু পৰিচয় উৰ্বৰা হৈ হাজৰিকাৰ আদৰ্শ উদয়মান।
তেওঁৰ সন্মান পোৱাৰ পিছত বহু সংগীতশিল্পী, নাট্যকাৰ, সমাজকর্মীয়ে চিৰন্তন অনুপ্ৰেৰণা পাইছে। সামাজিক যোগাযোগ মাধ্যমত আৰু উৎসৱত হাজৰিকা সদায় জীৱন্ত।
তারৈকে, অসম তথা সমগ্ৰ ভাৰতীয় একতাৰ বিশ্বাসে নতুন দিশ পালেহি।

তেওঁৰ নামত দলং, মিউজিয়াম, আৰু চৰকাৰী সন্মান দেশবাসীৰ মনত ভূপেন হাজৰিকাক মাত্ৰ সংগীতজ্ঞ হিছাপে নহয়, এক ‘আদৰ্শ ভাৰতীয়’ হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছে। Diplomacy-ৰ দিশত, উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ অহম চেনেহে আরও দৃঢ় হৈছে।

আৰু জানক, অসম কিদৰে স্মৰণ কৰে হাজৰিকাক (Indian Express)

এনে এক সন্মান, স্মৃতি আৰু উদ্যোগৰ ফলত, হাজৰিকাৰ নাম ‘এক ভাৰত, শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত’-ৰ এক চিৰন্তন চিহ্ন হৈ ৰ’ল।

অসম ৰাজ্য আৰু উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত সাংস্কৃতিক ঐক্য

অসম আৰু সমগ্ৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল হৈছে ভাৰতৰ ঐক্য-বৈচিত্র্যৰ সেউজ ভূমি। শতাধিক জাতি, বহুপাত্রী ভাষা, আৰু অনন্ত উৎসৱৰ মাজেৰে ইয়াত বেয়ে যায় এক সাংস্কৃতিক সঁচা নদী। এনে মূল সুৰ, ভূপেন হাজৰিকাৰ সংগীতে দিনে দিনে অধিক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে। তেওঁৰ শব্দৰ মাজেৰে অসমীয়া, মিছিং, বোড়ো, ডিমাছা, নাগা, মণিপুৰী সহ সকলো জাতিত সংগীতৰ একেটা আশ্ৰয় খুজিছিল।

Photo by Deacon Medak

উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ কোনো চহৰ বা গাঁৱতো হাজৰিকাৰ গীত গুঞ্জৰি উঠে, মানুহৰ দুঃখ-সুখ, আশা-আকাংক্ষা একে মাততে সাজে। এনে সংগীত কেতিয়াও কেবল বিনোদন নহয়—ই সমাজৰ মাজত দায়িত্ব, সহানুভূতি আৰু সংহতিৰ শিক্ষা দিয়ে। অসমৰ সাংস্কৃতিক ঐক্যৰ এই বুনিয়াদটো কিতাপত বা বক্তৃতাত মাথোন সীমাবদ্ধ নহয়, স্থানীয় ৰীতি-অনুষ্ঠানত, পথৰ গীত, বিহুৰ মঞ্চত হাজৰিকাৰ নামতে যেনি প্ৰাণ।

হাজৰিকাৰ সংগীতৰে গঢ়া অসমীয়া ঐক্যৰ আধাৰ

ভূপেন হাজৰিকাৰ গান মানে এটা যুগের আশা, বিশ্বাস, আৰু সাহসৰ পদধ্বনি। তেওঁৰ ‘‘মানুহে মানুহৰ বাবে’’ মাথোন সংগীত নহয়, ই উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ সামাজিক বন্ধনক জখমৰ পৰা মুক্তি দিয়াৰ সঁচা আহ্বান। হাজৰিকাৰ ভাষাত—

• জাতিগত বিভেদ হ’লেও, গীতৰ সুৰত অসমীয়া নিজৰকেই গুৰুত্ব দিব শিকিছে।
• ‘‘বুকু হুম হুম কৰেঙ’’ অথবা ‘‘গঙ্গা তুমি’’-ত অসমীয়া মনোবল, দুঃসময়ৰ আগত মাথা ননমোৱা শক্তি পাইছে।
• স্থানীয় উৎসৱত ইয়াৰ আদান-প্ৰদান, উৎসৱ-অনুষ্ঠানৰ লগতে সোঁৱৰণী হৈ উঠে।
• হাজৰিকাৰ গীতক ধৰি অসমীয়া ছোৱালী-ল’ৰা, ধনীয়া-দুস্থ, নগৰ-গাওঁত সকলোৰে এক আশাৰ সেতু গঢ়িছে।

এনে সংগীতৰ শক্তি স্বীকাৰি, অসমৰ সমাজে নিজকে অধিক নিরাপদ বোধ কৰে।

উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ ভিতৰৰ মেলবন্ধনক অনুপ্ৰাণিত কৰা শক্তি

ভূপেন হাজৰিকাৰ গীত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলক মাথোন অসমত সীমাবদ্ধ ৰাখে নোৱাৰে। মিজোৰাম, ত্ৰিপুৰা, মণিপুৰ, নাগালেণ্ডৰ ঠিক একেটা পথ, একেটা হৃদয়-ত্ৰিপ্তি ‘‘সাগৰ সংগম’’ বা ‘‘আমি এক যুগৰ ফল’’-ৰ সুৰেৰে লাহে লাহে বুকে কবলে। ইমান বিস্তৃত অঞ্চল, ভাষাবৈচিত্র্য, আৰু সংস্কৃতিক মাজত হাজৰিকাৰ সংগীতে হৈছে কাৰ্বন-ডাইঅক্সাইড শোষণ কৰা বৃক্ষৰ দৰে – সকলো মানুহক নতুন নিঃশ্বাস, আশা আৰু একতাৰ অভ্যাস দিয়ে।

সাংস্কৃতিক ঐক্যৰ বিশেষ দিশসমূহ:

• বিহু, বগালি, চড়াই উৎসৱত হাজৰিকাৰ গীত বাধ্যতামূলক যেন, সকলো দেশ-বিদেশৰ অতিথিক লৈ একে পৰিয়ালৰ অনুভূতি।
• বিদ্যালয়-কলেজৰ গীত প্ৰতিযোগিতাত হাজৰিকাৰ গীতেই প্ৰতিযোগিতাৰ মূল সুৰ।
• সামাজিক নাট্য-উৎসৱহঁত, সংগীতৰ সৈতে সাহিত্যিক-চৰ্চা, স্থানীয় ভাষাসমূহৰ একে বুলি মঞ্চ হাজৰিকাতেই।
• বিদায়ী বা আনন্দীয় ক্ষণত হাজৰিকাৰ গানতেই সকলোৱে একত্ৰ পুলিশ।

অসমৰ সংগীতৰ আকাশত সদায় জিলিকি থকা ড. ভূপেন হাজৰিকা – এইবোৰ যেন হাজৰিকাৰ বতৰা অসমৰ পৰা সমগ্ৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চললৈ বায়ুৰ দৰে বিয়পি পৰে।

মুখ্যমন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাৰ মন্তব্য আৰু স্থানীয় অনুভৱ

ভূপেন হাজৰিকাৰ জন্মশতবৰ্ষত উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ সংগীতজগতৰ ভগৱান দেখে বুলিও মন্তব্য কৰে মুখ্যমন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাই। তেওঁ কৈছিল – ‘ভূপেন দা’ৰ গান যেন সকলো অসমীয়াৰ, সকলো উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলবাসীৰ অন্তৰৰ সন্তুষ্টি। তেওঁৰ সংগীত কোনো জাতীয় সৰহ বা গীতৰ চৌহদতকৈ বহু বঢ়া, ই মানৱতাৰ ভাষা।

হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাৰ মন্তব্যৰ সংহতি-‘ভূপেন দাৰ সৃষ্টি মাথোন সংগীত নহয়, ই দেশৰ একতাৰ এক দর্শন। যি আজি মাননীয় প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে যি সন্মান দিছে, সেইয়ে দৃষ্টান্ত।’

স্থানীয় জনগণ হাজৰিকাৰ সংগীতক নিজৰ জীৱনৰ আধাৰ বুলি ভাবে। চাহ বাগানৰ শ্রমিক, পদুলিত ছাৰা খেলা দিয়া শিশু, বিহু মণ্ডপত নগাৰ বাজি নাচা যুৱক–সকলোৰে অভিধানতে হাজৰিকাৰ নাম।

• বিয়াত, শোকত বা সুখত হাজৰিকাৰ গান হয় ‘অবশ্য-গীত’
• ‘‘সাগৰ সংগম’’ শুনিলে মিজোৰামৰ ৰাজধানীতো অসমীয়া শিক্ষক এগৰাকীয়ে চকুপানী মচে
• নগাওঁৰ বধৱা-অন্তিম বিৰহত হাজৰিকাৰ ‘‘বুকু হুম হুম কৰেঙ’’য়ে এইমত সমান্তৰাল একতা আনিছে

ইয়াতই, উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ সাংস্কৃতিক ঐক্যৰ ভিত্তি শুধুমাত্র মুখে-মথাউত নহয়, হাজৰিকাৰ সংগীতে যেন আজিও হৃদয়ত একে সুৰ বজাই ৰাখে।

এক কথাত, অসমত আৰু উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত, হাজৰিকাৰ সংগীত মানুহৰ মাজৰ সেউজ-রঙা দেশপ্ৰেমৰ গীত। তেওঁৰ গানে ধৰি সকলে জানে–‘আমি এক, অসম অমূল্য’।

উপসংহাৰ

ভূপেন হাজৰিকাৰ সংগীত আজি পূৰ্ণ ভাৰতক এক সূতাত গঁথি আনিছে। তেওঁৰ কণ্ঠত আছে অসমীয়া মাটিৰ শান্তি, ভ্ৰাতৃত্ব, আৰু একতাৰ চিরায়ু ভাষা। এতিয়াও, দেশৰ যিকোনো অঞ্চলত হাজৰিকাৰ গান শুনিলে মনত পৰে—সংস্কৃতি, সহমৰ্মিতা আৰু বিবিধত একতাৰ যে আসল সুৰ, তাক তিনি শব্দতে বন্দী কৰা যায়: “এক ভাৰত, শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত”।

প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদিৰ স্বীকৃতি-সহ, শতাধিক শিল্পীৰ মুখে হাজৰিকা-সংগীতৰ সন্মান, সকলোৰে হৃদয়ত এই একতাৰ বীজ বপন কৰিছে। এই গীতৱাণীকে সঁচাকৈ আগুৱাই নিয়া—নতুন প্ৰজন্মলৈ হাজৰিকাৰ মূল্যবোধ আৰু কৰুণা পালনৰ মানে।

আপুনি হাজৰিকাৰ গান শুনক, আপোনাৰ পৰিয়াল আৰু বন্ধুবান্ধৱলৈ এই সুমধুৰ বাণী চেৰাব। এই সংস্কৃতিক গৌৰৱক বাৰে বাৰে জীৱিত ৰাখি, অসম আৰু ভাৰতৰ বুকে শান্তি, মৰম আৰু আশা সজীৱ কৰি ৰাখোঁ।

আপোনাৰ এতিয়া অভিমত কি? ক’ৰ পৰা কোন গীতটো আপোনাক আটাইতকৈ বেছি অনুপ্ৰাণিত কৰে? মতামত তলত লিখি চিয়াঁ, নতুন কথোপকথন আৰম্ভ হোক!

সকলো পাঠকক ধন্যবাদ, সংগীত আৰু মাটিৰ এই যাত্ৰাত লগ হৈ থাকিবলৈ।